سفر به بجستان؛ سرزمین ایزد - جعبه مهر

به گزارش خبرنگاران، نام این شهر را در بعضی اسناد تاریخی بژستان آورده اند و بعضی هم آن را بغستان یعنی سرزمین ایزد می دانند اما اسناد تاریخی اهمیت این شهر را بیشتر به دوران تیموری نسبت می دهد.

این شهر در گذشته به عنوان بوزستان، بزستان و بژستان نیز نامیده شده و به اعتقاد بعضی از مورخان توسط سام نریمان قهرمان افسانه ای ایران ساخته شده است.

قلعه دختر

در همین خصوص رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بجستان به معرفی جاذبه های تاریخی و مذهبی این شهرستان پرداخت و گفت: قلعه دختر از جمله آثار تاریخی این شهر محسوب می گردد که مانند سایر قلاع دختر ایران نام خود را از ناهید، الهه آب، برکت و زیبایی اخذ نموده است.

امان الله نوروزی اضافه کرد: این قلعه برفراز قلعه ای منفرد و رفیع واقع در5 کیلومتری جنوب غربی روستای مزار و در دوره ساسانی و یا قبل ازآن ساخته شده است و در دست امیران محلی بوده و در قرون اولیه اسلامی نیزبه همان ترتیب مورد استفاده بوده و در اواخر قرن 5 هجری به تصرف پیروان حسن صباح درآمده و در قرن هفتم توسط خوانین غوری و مغول ها ویران شد.

وی گفت: این بنا به لحاظ معماری یک ایوان بوده و حیاط و اتاق هایی در اطراف دارد.

نوروزی اظهار کرد: از ویژگی های منحصر یه فرد این بنا حفر قسمت هایی از آن در دل خاک های فشرده منطقه بوده که اکنون نیز مورد استفاده است.

مسجد جامع بجستان

وی اظهار کرد: مسجد جامع بجستان از بناهای دو ایوانی بوده که در زمان میرزا شاهرخ فرزند تیمور به عنوان جانشین وی توسط محمدبن فخرالدین بن سیف الدین مقدم بجستانی بنا شده و تاریخ اتمام آن سال 828 هجری قمری بوده که در زمان شاه عباس توسط حاج ناصرالدین محمدبن احمد درذی القعده سال1024 هجری قمری تعمیر آن انتها یافته است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بجستان اعلام کرد: چندین سال قبل محققی آمریکایی به نام برنارد اکین پس از سفری به بجستان در کتابی تحت عنوانمعماری تیموری درخراسان از مسجد جامع بجستان نام می برد و این مسجد را از بناهای عهد تیموری می داند. این مسجد بر اساس کتیبه آن تقریبا همزمان با مسجد گوهرشاد ساخته شده است.

امامزاده ابوعلی خداشاهی

این مکان یکی از زیارت گاه های اصلی شهرستان بجستان در روستای کهن و تاریخی جزین در 40 کیلومتری جنوب بجستان واقع شده است.

مقبره این امامزاده که از نوادگان امام سجاد(ع) و منتسب به ابوعلی خداشاهی است در فراز تپه ای در جنوب روستا واقع شده و از چشم انداز زیبایی برخوردار است.

صومعه مزار

نوروزی اعلام کرد: مکان تاریخی صومعه مزار در حاشیه شرقی گورستان قلعه مزار واقع شده و در پایین آن دالان تنگی واقع شده است که در دل تپه کنده شده و بسیار تاریک بوده به طوری که هیچ روزنه ای برای دریافت نور از خارج در آن تعبیه نشده است.

وی اعلام کرد: بعد از دالان تنگ وارد محوطه بازتری که مساحت آن 180 مترمربع است می شویم. این مکان در دوران پیشین معبد مهری بوده و باتوجه به معبد مهری این مجموعه می توان به زمان هخامنشیان و حتی پیش از آن مربوط باشد.

نوروزی از قلعه روستای مزار، روستای جزین، حسینیه حاج خداداد، مقبره یونسی، قلعه مرندیز، قلعه چاه فالیز و برج سردق به عنوان دیگر اماکن تاریخی و دیدنی این شهرستان نام می برد.

روستای جزین

این روستا در 40 کیلومتری بجستان واقع شده و نام قبلی آن گزین بوده است. بافت سنتی روستا که مجموعه ای کامل از بناهای تاریخی با معماری عصرصفوی و دوره های قبل از آن را در خود جای داده از منحصر به فردترین بافت های شهرستان بوده که اصالت خود را حفظ نموده است.

از ویژگی های بافت روستا می توان به آثارمعماری دست کندکه در دل تپه های روستا حفر شده است اشاره نمود که ارزش تاریخی بالایی دارند.

مسجد جامع بجستان

وی در ادامه اظهار کرد: مهم ترین اثری که از قرن نهم هجری در شهرستان بجستان باقی مانده مسجد جامع بجستان است که در زمان شاهرخ تیموری بنا شده و تاریخ اتمام آن بر اساس کتیبه موجود در مسجد سال 828 هجری است.

نوروزی اعلام کرد: بر اساس کتیبه ای در ایوان شمالی در سال 1024 هجری قمری این مسجد در زمان شاه عباس کبیر توسط حاج ناصرالدین محمدبن احمد مرمت شده است.

پل یونسی

وی ادامه داد: از ابنیه تاریخی بجستان که بر امتداد کال شور و بر روی آن ایجاد شده سازه ای است آجری و مستحکم موسوم به پل یونسی که نام خود را از شهر نزدیک واقع در 45 کیلومتری شهر بجستان گرفته و از یادگارهای دوره صفویه است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بجستان با اشاره به رباط زین آباد، رباط فخرآباد، مسجد مرندیز، مسجد مزار، کاروانسرای قاسم آباد به عنوان دیگر آثار تاریخی این منطقه اضافه کرد: کاروانسرای قاسم آباد یکی از بناهای با ارزش به جا مانده از دوره صفوی و یکی از کاروانسراهای شاه عباسی هفتگانه بجستان است که در قدیم راستا جاده ابریشم بوده و اکنون راه آهن بافق - مشهد از حاشیه آن می گذرد.

وی گفت: کاروانسرای قاسم آباد بنایی است از معماری گذشته در دل کویر زیبای بجستان که بادگیر چهار ضلعی آن در خراسان از شهرت بالایی برخوردار است.

جاذبه های طبیعی

نوروزی ادامه داد: یکی از جاذبه های طبیعی شهرستان بجستان وجود غارهای متعدد دراین شهرستان است که به دلیل داشتن چکیده و چکندهای بسیار زیبا و کریستال مانند، همانند بلور شیشه و قندیل های متعدد از زیباترین غارهای استان محسوب می گردد.

وی یادآور شد: تاکنون حدود 10 غار در بجستان شناسایی شده که به طور عمده در بخش یونسی واقع شده و درون بعضی از این غارها پرتگاه های خطرناکی وجود داردکه بدون تجهیزات صخره نوردی امکان پیشروی وجود ندارد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بجستان اظهار کرد: دراین منطقه در اثرفعالیت های زمین ساختی فرو افتادگی بزرگی به شکل یک کمان پدید آمد که ازخاور به مه ولات واز باختر به بشرویه می رسد.

وی اعلام کرد: پلایای بجستان با مساحت حدود 3725 کیلومترمربع، دومین پلایای بزرگ ایران است.

نوروزی اعلام کرد: پلایای بجستان یکی از منحصر به فردترین محیط های رسوبی جهان است که به دلیل ایجاد دریاچه فصلی بزرگ به مساحت 300 کیلومترمربع در فصل زمستان می تواند به عنوان یک جاذبه گردشگری مورد توجه گردشگران علاقه مند به علوم طبیعی باشد.

وی در ادامه مجموعه پارک طبیعی و باغ زیبای پرندگان بجستان را یکی از کم نظیرترین مجموعه های استان خراسان رضوی ذکر کرد که شامل حیات وحش و نمایشگاه جلوه هایی از طبیعت و باغ پرندگان و سایت نگهداری آهو و جبیر است.

سیاه کوه هلالی

وی گفت: منطقه حفاظت شده هلالی در جنوب شرق شهرستان بجستان و غرب گناباد با وسعتی قریب به 120 هزار هکتار قرارگرفته است. منطقه ییلاقی سیاه کوه دارای کوه های مرتفع و به هم پیوسته و دره های سرسبز و عمیق و چشمه سارهای متعدد است.از مهم ترین گونه های جانوری آن می توان به آهو، کل و بز، قوچ و میش، سمور و گربه وحشی اشاره نمود.

نوروزی اضافه کرد: این منطقه به دلیل این که در اقلیم نیمه خشک و بیابانی قرار گرفته قابلیت های خوبی در جهت جذب گردشگری و مسافران عبوری از این منطقه دارد. همچنین بهار این منطقه به لحاظ رویش گل هایی نظیر لاله و شقایق بسیار جذاب و خیره کننده است دامنه های سیاه کوه هلالی و دره نوبهار از جمله مکان هایی است که همچون نگینی در حاشیه کویر خودنمایی می نماید.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بجستان در مورد سایر تفرجگاه ها و مناطق ییلاقی این منطقه اضافه کرد: بجستان از یک سو به کویر و از سوی دیگر به کوه های مرتفع سیاه کوه منتهی می گردد.

وی اعلام کرد: وجود مناطق ییلاقی همچونتنگه نسترن، بوستان طبیعی نوبهار، دره آهنگ، باغ سلیمه مزارو سد سریده به لحاظ رویش لاله های درشت و گلگون و شقایق های زیبای بهاری و بیدمشک های زیبا و دو منطقه حفاظت شده هلالی و افتخار با گونه های کم نظیر حیات وحش و کویر زیبای بجستان از دیگر جاذبه های گردشگری بجستان است.

مجله سرگرمی: مجله سرگرمی و گردشگری